مجله علمی پژوهشی زیست شناسی دریا

توسعه بی‌رویه و بدون ارزیابی فعالیت‌های اقتصادی آبزی‌پروری از یک‌سو و اتکای بی‌واسطه و وابستگی قشر کثیری از جمعیت رو به رشد جهان به سواحل از سوی دیگر، محدودیت‌هایی را برای زندگی و بقاء حیات‌وحش در سواحل فراهم می‌کند؛ و باعث تخریب زیستگاه‌های ساحلی و از بین رفتن گونه‌های آبزی زیادی می‌گردد. پژوهش حاضر از نوع تحلیلی- کاربردی بوده و باهدف بررسی پتانسیل‌های توسعه آبزی‌پروری و ارائه برنامه راهبردی توسعه مطلوب این کاربری در جزیره قشم با استفاده از مدل تلفیقی SWOT-ANP به انجام رسیده است. در این پژوهش ضمن شناسایی توانایی‌ها و ظرفیت‌های بالقوه این جزیره، به‌طور خاص فعالیت‌های آبزی‌پروری و شیلاتی آن موردبررسی قرارگرفته و به تأثیر آن در راستای مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی پرداخته‌شده است. بدین منظور در ابتدا عوامل داخلی (نقاط ضعف و قوت) و عوامل خارجی (فرصت‌ها و تهدیدات) محیط تحت بررسی شناسایی شد. سپس به‌منظور ارزیابی و اولویت‌بندی این عوامل و تدوین راهبردهای پیشنهادی از فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) و نرم‌افزار Super decision در ماتریس SWOT استفاده گردید. در ادامه با استفاده از مدل شبکه‌ای طراحی‌شده، راهبردهای پیشنهادی تعیین وزن و مهم‌ترین راهبردها در ماتریس ارزیابی، اولویت‌بندی شدند. نتایج نشان داد که راهبردهای استفاده از اهداف، خط‌مشی‌ها، طرح‌های آبزی‌پروری و صید آبزیان کشور برای ایجاد و تقویت زیرساخت‌های پایدار این کاربری در منطقه، ایجاد و تقویت طرح جامع آبزی‌پروری به‌منظور حفاظت از منابع طبیعی دریایی در راستای مدیریت تلفیقی مناطق ساحلی، ایجاد و گسترش امکانات زیر بنایی و زیرساختی آبزی‌پروری در راستای ایجاد کاربری مطلوب اراضی، تخصیص بودجه کافی جهت دستیابی به برنامه‌های حفاظت و توسعه کاربری آبزی‌پروری و حفاظت محیط‌زیست که جزو راهبردهای (ST) می‌باشند به‌عنوان بهترین راهبردها در راستای توسعه مطلوب کاربری آبزی‌پروری در سواحل جزیره قشم قرار گرفتند.