سواحل جنوبی ایران دارای منابع طبیعی غنی و سرشاری است که جنگلهای مانگرو از آن جمله است. در این مطالعه، باهدف بررسی پارامترهای ریخت سنجی و رسوبی اکوسیستم حرای موجود در منطقه تیاب، به‌عنوان بخشی از مانگروهای ایران در طی شش ماه نخست سال 1399 که دوره تولیدمثلی درخت بود، ارتباط بین پارامترهای درخت حرا و ویژگی‌های عوامل رسوبی اکوسیستم شناسایی گردیده است. جهت تعیین ساختار رویشگاه نمونهبرداری با روش نمونهبرداری به روش خطی با استفاده از قطعات مربعی شکل با توزیع تصادفی جهت پارامترهای رویشی درختان و از قابهای یک مترمربعی برای تعیین آمار نهال، ریشههای هوایی و برگهای ریزش یافته استفاده شد. به‌منظور تعیین دانهبندی رسوبات و درصد کل مواد آلی در سه ایستگاه ابتدا، وسط و انتهای خور نمونههایی جمعآوری شد. پارامترهای آب شامل EC، pH و شوری موردبررسی قرار گرفت. نتایج بررسیهای آماری در این رویشگاه نشان داد که متوسط ارتفاع درخت، قطر تاج پوشش، قطر تنه به ترتیب 335، 2/436 و 2/26 سانتیمتر است. ریشههای هوایی درختان را به‌طور متوسط 7/119 عدد در مترمربع و ارتفاع آن‌ها 2۱/10 سانتیمتر اندازهگیری شد. میانگین تعداد برگ ریخته شده در عرصه رویشگاه 6/۱3 عدد در مترمربع و متوسط سطح آن‌ها 72/52 سانتیمتر مربع و متوسط تعداد نهالهای مستقر در عرصه رویشگاه نیز 86/3 اصله در مترمربع اندازهگیری شد. همبستگی مثبت بین ارتفاع و قطر تنه درخت (59/0=r)، بین ارتفاع و قطر تاج پوشش (78/0=r) و بین قطر تنه و قطر تاج پوشش (81/0=r) مشاهده شد. آنالیز کل رسوبات بستر این منطقه نشان داد که ذرات شن، سیلت و رس به ترتیب 20، 50 و 30 درصد به دست آمد. میانگین پارامترهای شوری و هدایت الکتریکی در این منطقه به ترتیب 5/1 ± 3/37 گرم در لیتر و 1/0± 64 دسی‌زیمنس بر متر تعیین شد و میانگین اسیدیته نیز 2/0±92/7 اندازهگیری شد. نتایج ریخت سنجی دوره تولیدمثلی درخت به‌خوبی نشان داد که در اواسط فروردین، گلهای درختان حرا شکوفا شده و این روند تا خرداد ادامه می‌یافت. در تیرماه تعداد زیادی از گلها خشک‌شده و در اواسط تابستان بذر در محل سرشاخه‌ها به‌خوبی دیده شد. در مردادماه ریزش بذر مشاهده شد و در اواخر تابستان روند ریزش به‌صورت افزایشی بوده و بذرهای زیادی در عرصه منطقه تیاب مشاهده شدند.
Zarei Haji abadi M, Keshavarz M, Moradi N A. The study of morphometry and soil parameters of Hara ecosystem (Avicennia marina) in Tiyab area. 3 2021; 13 (3) :76-90 URL: http://jmb.ahvaz.iau.ir/article-1-957-fa.html
زارعی حاجی آبادی مصطفی، کشاورز موسی، مرادی نوازاله. مطالعه ریخت سنجی و پارامترهای خاک‌شناسی زیستگاه حرا (Avicennia marina) در منطقه تیاب. زیست شناسی دریا. 1400; 13 (3) :76-90
