|
ارزیابی شاخصهای طبقه‌بندی وضعیت اکولوژیک با استفاده از شاخصهای ماکروبنتیک در خلیج گرگان
|
قاسم قربان زاده زعفرانی   ، علی ماشینچیان مرادی ، کاظم درویش بسطامی ، محمدرضا فاطمی |
| گروه تنوع زیستی و ایمنی زیستی، پژوهشکده محیط‌زیست و توسعه پایدار- سازمان حفاظت محیط‌زیست، تهران، ایران. |
|
|
چکیده: (1275 مشاهده) |
| پژوهش حاضر به‌منظور بررسی و شناسایی وضعیت اکولوژیکی خلیج گرگان و همچنین تأکید بر بررسی میزان توافق بین نتایج شاخصهای مختلف کف زیان، معرفی شاخص مناسب و بهرهبرداری از نتایج پایهای حاصله در برنامههای مدیریت زیست‌محیطی منطقه برای نخستین بار انجام شد. بر این مبنا، 22 ایستگاه در خلیج گرگان در نظر گرفته شد و طی چهارفصل (در طول یک سال؛ 1392)، نمونهبرداری از ماکروبنتوزها انجام شد. درمجموع تعداد 14 گونه مورد شناسایی قرار گرفت و سپس با استفاده از شاخصهای زیستی BENTIX، BO2A، AMBI و M-AMBI وضعیت آن‌ها موردبررسی قرار گرفت. نتایج حاصله به ترتیب از قرار 2/2، 4/0، 2/3 و 65/0 با دامنه تغییرات (5/3-0/2)، (071/0-009/0)، (5/3-1/2) و (93/0-5/0) محاسبه گردید. کلیه شاخصها، وضعیت اکولوژیک بخش شرقی را نسبت به بخش غربی بدتر نشان دادند. وجود ارتباط مثبت و متوسط بین برخی از شاخصهای موردنظر بیانگر این است که شاخص M-AMBI با شانون و BENTIX و همچنین شاخص BENTIX با BO2A روند مشابهی در ارزیابی کیفیت ایستگاههای خلیج گرگان نشان میدهند. درمجموع 32 درصد از ایستگاه‌ها ازلحاظ نتایج این شاخصها، دارای توافق نسبی در خصوص رتبه وضعیت اکولوژیک و 68 درصد باقیمانده دارای عدم توافق میباشند. بااین‌حال، در این مطالعه شاخص AMBI و M-AMBI قضاوت بهتر و واقعیتری از وضعیت اکولوژیک خلیج نشان میدهند که منطبق با توزیع آلایندهها به‌عنوان یکی از استرسهای محیطی منطقه میباشد. از طرفی چون شاخص M-AMBI به‌صورت چند متغیره از نتایج AMBI، شاخص تنوع و غنای زیستی استفاده میکند و مهمتر از آن، در محاسبه آن از بیشترین مقدار شانون به‌عنوان مقدار شاهد یا رفرنس استفاده میشود، بنابراین نتایج این شاخص میتواند قضاوت قویتری را از وضعیت اکولوژیک خلیج نشان دهد. |
|
| واژه‌های کلیدی: M-AMBI، AMBI، BENTIX، BO2A، خلیج گرگان. |
|
|
متن کامل [PDF 838 kb]
(1661 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
شیلات
دریافت: 1400/1/14 | پذیرش: 1399/9/10 | انتشار: 1399/9/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
