|
مطالعه سیستماتیک و متاآنالیز آلودگی، پتانسیل سمیت، خطرات اکولوژیکی و بیولوژیکی فلزات سنگین در رسوبات سطحی خوریات ماهشهر و بندر امام خمینی (نواحی ساحلی استان خوزستان)
|
فریبا هدایت زاده   ، علیرضا ایلدرمی ، نسرین حسن زاده ، نادر بهرامی فر |
| استادیار، گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران. |
|
|
چکیده: (2037 مشاهده) |
نواحی ساحلی از جمله خوریات خلیج فارس از مناطق حساس و شکننده اکوسیستمهای آبی در ایران هستند که به شدت متأثر از آلایندههای ناشی از شهرنشینی، صنعتی شدن و فعالیتهای دریایی هستند. علیرغم مطالعات متعدد انجام شده در زمینه بررسی وضعیت آلودگی به ویژه فلزات سنگین در این مناطق، مطالعات جامع و سیستماتیک مربوط به این موضوع انجام‌نشده است؛ بنابراین، مطالعه حاضر به‌منظور بررسی جامع و تجزیه‌وتحلیل سیستماتیک آلودگی فلزات سنگین (Cu، Hg، Ni، Pb، Cd و Co) در رسوبات ساحلی این مناطق با جستجوی مطالعات انجام‌شده در سالهای 1387 تا 1399 از طریق پایگاههای اطلاعاتی انجام گردید. شاخصهای متعدد نیز برای توصیف عینی و جامع آلودگی و خطرات فلزات در رسوبات ساحلی مناطق استفاده شد. در بین فلزات موردبررسی، Cd، Hg و Ni نگران‌کننده‌ترین فلزات در رسوبات این مناطق بودند؛ ازنظر شاخص بار آلودگی (PLI) و ریسک محیطزیستی بالقوه (PER)، خور موسی آلودهترین ایستگاه و در طبقه ریسک قابل‌توجه بود و سایر ایستگاهها در طبقه غیر آلوده و ریسک محیط زیستی کم قرار داشتند. از دیدگاه خطر اکولوژیکی هر عنصر (  )، تمامی فلزات به‌استثنای Cd و Hg در طبقه کم‌خطر بودند و بیشترین درصد سهم فلزات در خطرات محیطزیستی بالقوه (PER) مربوط به Cd و Hg بود؛ ازنظر شاخص سمیت (∑TU) به‌استثنای خور موسی و درویش سایر مناطق در طبقه غیر سمی بودند و بیشترین درصد سهم فلزات در سمیت کل، مربوط به Ni و Hg بود؛ بر اساس شاخص ارزیابی ریسک بیولوژیکی (mPELQ)، به‌استثنای خور دورق (9 درصد احتمال سمیت بیولوژیکی)، سایر ایستگاهها در محدوده 21 درصد تا 49 درصد احتمال سمیت بیولوژیکی قرار داشتند. بر اساس نتایج از دیدگاه کنترل آلودگی، سمیت و خطرات ناشی از فلزات، لازم است از انتقال فلزات سنگین به‌ویژه Cd، Ni و Hg ناشی از فعالیتهای انسانی غالب در محدوده خوریات به رسوبات ساحلی خلیج‌فارس جلوگیری شود. همچنین با توجه به بیشتر بودن میزان شاخصها در ایستگاههای بندر امام خمینی، خور درویش، غنام و به‌ویژه خور موسی، باید تجزیه‌وتحلیل منابع آلودگی جهت کنترل ورود آلایندهها و تدوین استراتژیهای مدیریتی مؤثرتر در این مناطق صورت گیرد. |
|
| واژه‌های کلیدی: فلزات سنگین، رسوبات، شاخص ریسک اکولوژیکی بالقوه، شاخص ریسک بیولوژیکی، شاخص واحدهای سمیت، خلیج‌فارس. |
|
|
متن کامل [PDF 1492 kb]
(1861 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
شیلات
دریافت: 1399/6/1 | پذیرش: 1399/2/10 | انتشار: 1399/2/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
