مجله علمی پژوهشی زیست شناسی دریا

افزایش غیرطبیعی در میزان فیتوپلانکتون­ها از طریق، تأثیر بر عملکرد شبکه­های غذایی و تنوع زیستی به‌عنوان عامل تهدیدکننده بوم‌سامانه‎ها ‏‌‌های دریایی محسوب می­شود. افزایش مواد معدنی و نوترینت‌های حاصل از فعالیت­های انسانی، موجب افزایش نامطلوب و غیرطبیعی این میکروارگانیسم­ها می­شود. درنتیجه پایش زیست­توده فیتوپلانکتونی به‌عنوان یک روش کارآمد برای شناخت و پاسخ بوم‌سامانه‎ها ‏­های دریایی به فشار ناشی از فعالیت­های انسانی و به دنبال آن پر غذایی می­باشد. به‌منظور انجام این بررسی، داده­های ماهواره­ای سنجنده SeaWiFS و MODIS Aqua از منطقه حوضه جنوبی دریای خزر جمع­آوری شدند، پس از انجام پیش­پردازش­ تصاویر و استخراج الگوریتم سری زمانی ماهانه کلروفیلa و درجه حرارت سطح دریا از تاریخ ژانویه 1998 تا دسامبر 2015 و سپس تجزیه‌وتحلیل سری زمانی نرخ تغییرات با استفاده از رویه روند میانه (Theil-Sen) محاسبه گردید. نتایج حاصل از این آزمون نشان داد که مقدار غلظت کلروفیلa در آب‌های سطحی منطقه تحقیقاتی طی سال‌های 2015-1998 دارای روند افزایشی سالیانه 02/0 میلی­گرم بر مترمکعب و همچنین مقدار درجه حرارت سطح دریا نیز شاهد روند افزایشی 11/0 درجه سانتی­گراد سالانه می­باشد. همچنین نتایج حاصل از داده­های میدانی جهت ارتباط بین مقدار غلظت کلروفیلa و فراوانی شانه­دار مهاجم نشان از ارتباط نسبتاً قوی بین این دو مؤلفه بود (65/0=R²) از سوی دیگر، مقدار میانگین غلظت کلروفیلa در محدوده­ی شکوفایی جلبکی نسبت به خارج از محدوده­ی شکوفایی بیشتر بود. ازاین‌رو، شکوفایی جلبکی می­تواند به‌عنوان یکی از عوامل مهم در افزایش غلظت کلروفیلa در نظر گرفته شود.