خانم رحیمه رحمتی، آقای مهدی نادری جلودار، خانم مسطوره دوستدار،
دوره ۱۶، شماره ۱ - ( بهار ۱۴۰۳ )
چکیده
زئوپلانکتونها به‌عنوان نشانگرهای زیستی از پتانسیل بالایی برخوردار بوده و شاخص خوبی برای تغییرات محیطی ناشی از فعالیتهای تأثیرگذار میباشند. مطالعه حاضر باهدف تعیین کیفیت آب رودخانه سیروان کردستان، در سرشاخه‌های گاوهرود و قشلاقرود، با استفاده از بررسی تنوع و تراکم زئوپلانکتونها و نیز بهرهگیری از شاخصهای زیستی شانون و ساپروبی زئوپلانکتونی، به مدت یک سال در ۵ ایستگاه (۴ ایستگاه از بالادست رودخانه قشلاق تا نزدیک مخزن سد ژاوه و یک ایستگاه در شاخه گاوهرود) در ۱۴۰۰-۱۳۹۹ انجام شد. نمونهبرداری از زئوپلانکتون با استفاده از فیلتر آب با تور پلانکتونی ۵۰ میکرومتر انجام گرفت و نمونهها پس از فیکس با فرمالین و آمادهسازی مورد مشاهده میکروسکوپی قرار گرفتند. ۱۷ گونه زئوپلانکتونی از پروتوزوآ (Protozoa)، روتیفرا (Rotifera)، کلادوسرا (Cladocera) و کوپهپودا (Copepoda) در ایستگاههای مختلف طی نمونهبرداری شناسایی شد. تراکم زئوپلانکتونها در ایستگاههای ۲ و ۳ در مقایسه با سایر ایستگاهها شرایط متفاوتی را نشان دادند. در ایستگاههای ۳ (۹۷/۲) و ۱ (۱۸/۲) به ترتیب، بیشترین و کمترین میانگین شاخص ساپروبی محاسبه شد. همچنین بیشترین و کمترین میانگین شاخص شانون نیز به ترتیب در ایستگاه ۵ (۵۶/۱) و ایستگاه ۳ (۰۴/۱) به دست آمد. ایستگاههای ۲ و ۳ شرایط متفاوتی در تراکم زئوپلانکتونها از سایر ایستگاهها نشان دادند، همچنین در این دو ایستگاه بالاترین مقادیر شاخص ساپروبی (آلودگی آلی) نیز محاسبه شد. در این مطالعه جمعیت زئوپلانکتونها در فصل زمستان متمایز از سایر فصول (به‌ویژه تابستان) بوده است و عدم تفاوت معنادار شاخص تنوع شانون بین ایستگاهها در طول سال حاکی از پایداری آلودگی آلی در طول رودخانه میباشد. درمجموع وضعیت آلودگی آلی ایستگاههای نمونهبرداری بر مینای شاخص ساپروبی در شرایط آلفا و بتا مزوساپروب (آلودگی متوسط-شدید) بوده است.
