مجله علمی پژوهشی زیست شناسی دریا

کونوتوکسین­ها، پپتیدهای سمی اگزوکرین هستند که توسط سلول‌های اپیتلیالی مجرای سم شکم پایان مخروطی، سنتز می­شوند. کونوتوکسین­ها، نوروتوکسین و یا سیتوتوکسین می­باشند. نوروتوکسین­ها، عوامل تسکین‌دهنده درد در مدل‌های حیوانی بوده و سیتوتوکسین­ها به‌عنوان عوامل ضد توموری معرفی می­شوند. در این مطالعه فعالیت همولیتیک عصاره کونوتوکسینی دو گونه­ی Conuscoronatus و Conusfrigidus آزمایش شد. نمونه‌برداری در ساحل پارک زیتون قشم، در سال 1393 انجام شد. مجراهای سم جداسازی و با استونیتریل هموژن شدند. مخلوط در دور 10000 به مدت 5 دقیقه سانتریفیوژ شد. سوپرناتانت به‌عنوان عصاره استخراجی بود. پپتیدهای بالا و پایین ده کیلو دالتون، به‌وسیله فیلتر فالکون MWCO 10000 میلی پور جداسازی شدند. غلظت‌های سریالی عصاره­های تام کونوتوکسینی، عصاره‌های بالا و پایین ده کیلو دالتون جهت آزمون همولیتیک روی گلبول‌های قرمز خون انسانی و خون ماهی، در پلیت‌های 96 خانه انجام شد. فعالیت همولیتیک عصاره تام، عصاره‌های بالا و پایین ده کیلو دالتون متفاوت بوده و اثرات لیز کنندگی فقط روی خون انسانی مشاهده گردید. عصاره­های تام، در غلظت‌های پایین، فعالیت همولیتیکی نداشته و در غلظت معادل 1000 میکروگرم بر میلی‌لیتر، درصد همولیتیک خون انسانی، در گونه C. coronatus و C. frigidus معادل 62 درصد و 38 درصد بود. عصاره­های بالای ده کیلو دالتون اثرات همولیتیک بیشتری نسبت به عصاره­های کمتر از ده کیلو دالتون داشتند. اثرات همولیتیک عصاره­های کونوتوکسینی برحسب نوع خون متفاوت و فعالیت سیتوتوکسین عصاره­ها در غلظت‌های بالابود. لذا با توجه به حضور پپتیدهای نوروتوکسین ضد درد در این گونه­ها، در صورت کاربرد دارویی منجر به آسیب به گلبول‌های قرمز خونی نمی­شوند.